Akıllı mı deli, deli mi akılsız?

(H.Boytchev'in ''Albay Kuş'' Oyununa)

1992'den 1995'e kadar, üç yıl süren Bosna savaşında yüz on bin kişi hayatını kaybetti, iki milyon kişi de göç etmek zorunda bırakıldı. Bu savaştan sadece Bosna'lılar ve Sırplar değil,  bütün balkanlar da nasibini aldı. Öyle ki öldürmenin meşru kılındığı bu insanlık suçuna hiç bir devlet müdahale etmedi. Birleşmiş Milletlerin bölgedeki hakimiyetini de savaş sırasında, Bosna'lı gençler, sokak köpeklerinin üzerine ''UN'' yazarak çok güzel bir göndermeyle ortaya dökmüş. Fetisov ve Kiro oyun boyunca Birleşmiş Milletler'in bu acizliğinden oldukça  bahsediyor. Kiro, Boşnak gençleri kadar eğleniyor, her zamanki gibi iğneleyici sözlerini deli arkadaşlarına yöneltmiş gibi gözükse de bütün akıllıların yüzüne çarpıyor; 

''Onlar için burası bir balkanlar. Balkanlar'a yardım atın denmiş ve atmışlar.''

Eski asker Fetisov ise, üzerindeki üniformanın etkisiyle hala Birleşmiş Milletlere olan inancını koruyor;

''Avrupa'nın buna nasıl bakacağını bir düşünün. Açlıktan geberirken yiyecek, soğuktan donarken giyecek, umutsuz kalmışken umut yollayan o insanların önüne nasıl çıkacağız?''

Repliklerdeki bu ironilerin altında, Avrupa ve Nato'nun kılını kıpırdatmadığı savaşta, Birleşmiş Milletler güçlerinin barış gücü olarak Sırp'ların önüne Boşnak'ları atması yatıyor şüphesiz. Bu gün karşımızda olan, bu savaşın iki milyon mağdurundan sadece yedi tanesi. Doktor'a eylemsizliği, Fetisov'a mekanikliği, Kiro'ya çalma hırsını ve politikliği, Matey'e bir böcek kadar ufak olmayı, Davut'a kimliksizleşmeyi dayatan toplumun akıllıları, artık kendi işlerini  göremeyecek olan ötekileştirdikleri, akıl hastası diye damgaladıkları bu insanları tedavi edip, tekrar topluma kazandırmak için dağın başındaki manastıra kapatıyor. Onların tek hastalığı ise kendilerinden başkasına zarar veremeyecek, insan öldüremeyecek kadar akılsız olmaları...

            '' Siz deli değilsiniz! Sadece öbürlerinden farklısınız. Siz bu dünya için yaratılmadınız. Bir yerlerde bizim gerçek bir dünyamızın olduğuna inanalım.''

Fetisov'a göre; İnsan yaşamını anlamlandırabilmek, bir temele oturtabilmek adına bir neden aramalı. Deliler de öyle yapıyor. Kendilerine ait olmayan bu dünyanın saçmalığını reddedip, bir hiç uğruna, barış uğruna bir var oluş tutkusuna kapılıyorlar... Tekrar boşlukta kalacaklarını bilmeden...